Toggle menu
310,1 tis.
50
18
525,6 tis.
Hrvatska internetska enciklopedija
Toggle preferences menu
Toggle personal menu
Niste prijavljeni
Your IP address will be publicly visible if you make any edits.

Stiren

Izvor: Hrvatska internetska enciklopedija

Stiren (stiraks + [etil]en; feniletilen, fenileten, etenilbenzen, etenbenzen, vinilbenzen, stirol, cinamen, C6H5CH=CH2) je tekući ugljikovodik.

Osobine

Stiren je bezbojna tekućina oštra aromatična mirisa, relativne gustoće 0,9, tališta -31 °C, a vrelišta 145 °C.

Nalazi se u katranu kamenog ugljena i među proizvodima preradbe nafte.

Utjecajem svjetlosti, topline ili katalizatora (ili samo zagrijavanjem) lako se polimerizira u staklastu masu – polistiren (poznatiji kao stiropor). Stiren je veoma važan međuproizvod u proizvodnji vrlo važnog sintetičkog materijala polistirena (stiropora).

Reakcijom s butadienom nastaje umjetni kaučuk.

Nadražuje kožu, nos, grlo i oči, uzrokuje depresiju, mučninu i slabost mišića. Dulje udisanje zraka zagađenoga parama stirena može biti opasno po zdravlje.

Dobivanje

Pripravlja se dehidrogeniranjem etilbenzena, koji se pripravlja reakcijom benzena i etilena, koji se pak dobivaju iz nafte.

Industrijska proizvodnja polisitrena započela je kasnih 1930-ih godina, a naglo se povećala za II. svj. rata zbog važnosti stirena kao komponente u proizvodnji sintetskih guma.

Uporaba

Stiren služi kao ishodni materijal (monomer) u proizvodnji važnih polimernih materijala kao što su obični, žilavi i pjenasti polistiren, kopolimer s akrilonitrilom (SAN) i terpolimer s akrilonitrilom i butadienom (ABS) te sintetski kaučuk (polistiren).
Također se upotrebljava u proizvodnji kozmetičkih pripravaka i nezasićenih poliesterskih smola.

Izvori