Fosfodiesterska veza: razlika između inačica
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretraživanje
Bot: Automatski unos stranica |
m Bot: Automatska zamjena teksta (-{{cite web +{{Citiranje weba) |
||
| Redak 1: | Redak 1: | ||
<!--'''Fosfodiesterska veza'''-->[[Datoteka:Phosphodiester Bond Diagram.svg|thumb|200px|Dijagram fosfodiesterskih veza (PO<sub>4</sub><sup>3-</sup>) između nukleotida. T predstavlja [[timin]], A predsavlja molekule [[adenin|adenina]]. ]] | <!--'''Fosfodiesterska veza'''-->[[Datoteka:Phosphodiester Bond Diagram.svg|thumb|200px|Dijagram fosfodiesterskih veza (PO<sub>4</sub><sup>3-</sup>) između nukleotida. T predstavlja [[timin]], A predsavlja molekule [[adenin|adenina]]. ]] | ||
'''Fosfodiesterska veza''' (šećerno-fosfatna veza)<ref name="ssmedri">Bakula, Krešimir. [http://ss-medicinska-ri.skole.hr/skola/djelatnici/maja_smurinic?dm_document_id=2991&dm_dnl=1 DNA i sinteza proteina], Medicinska škola u Rijeci - Maja Šmurinić</ref> nastaje kad točno dvije hidroksilne skupine u [[fosforna kiselina|fosfornoj kiselini]] reagiraju s [[hidroksil|hidroksilnim]] skupinama na drugim molekulama čime nastanu dvije [[esteri|esterske]] veze.<ref>{{ | '''Fosfodiesterska veza''' (šećerno-fosfatna veza)<ref name="ssmedri">Bakula, Krešimir. [http://ss-medicinska-ri.skole.hr/skola/djelatnici/maja_smurinic?dm_document_id=2991&dm_dnl=1 DNA i sinteza proteina], Medicinska škola u Rijeci - Maja Šmurinić</ref> nastaje kad točno dvije hidroksilne skupine u [[fosforna kiselina|fosfornoj kiselini]] reagiraju s [[hidroksil|hidroksilnim]] skupinama na drugim molekulama čime nastanu dvije [[esteri|esterske]] veze.<ref>{{Citiranje weba|url=https://teaching.ncl.ac.uk/bms/wiki/index.php/Phosphodiester_bond|title=Phosphodiester bond|website=School of BioMedical Sciences Wiki}}</ref> U živoj stanici javlja se kad se [[kovalentna veza|kovalentnom vezom]] povežu dva [[nukleotid|nukleotida]], na način da se hidroksilna skupina s 3' ugljikovog atoma prvog šećera veže s [[fosfat|fosfatnom]] skupinom drugog nukleotida koji je na 5' ugljikovom atomu drugog šećera.<ref name="PBF">[http://www.pbf.unizg.hr/hr/content/download/27643/107308/version/1/file/Vje%C5%BEba+6.pdf Vježba 6 - Deoksiribonukleinska kiselina], Praktikum iz Biologije I, PBF, str. 102</ref> Time [[deoksiriboza|deoksiriboze]] povezane fosfodiesterskim vezama tvore dva polinukleotidna lanca koji čine molekulu DNK.<ref name="ssmedri"/> | ||
Nastaje za vrijeme [[replikacija DNK]].<ref name="HE">{{ | Nastaje za vrijeme [[replikacija DNK]].<ref name="HE">{{Citiranje weba|title=nukleinske kiseline|url=http://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=44390|work=Hrvatska enciklopedija|publisher=Leksikografski zavod Miroslav Krleža|accessdate=7. siječnja 2015.}}</ref> Tad se razmotava dvostruka uzvojnica [[DNK]] i poštujući načelo komplementarnosti, na svakom se lancu gradi novi [[nukleotid|polinukleotidni]] lanac i tako nastaju dvije molekule DNK koje su istovjetne majčinskoj molekuli.<ref name="HE"/> Među brojnim [[enzim|enzimima]] i bjelančevinama koji djeluju u procesu udvostručavanja, ključnu ulogu ima enzim [[DNK polimeraza]] koja [[kataliza|katalizira]] [[polimerizacija|polimeriziranje]] [[deoksiribonukleotid|deoksiribonukleotida]] iz [[deoksiribonukleozid trifosfat|deoksiribonukleozid trifosfata]] (koji je supstrat<ref name="medri">{{Citiranje weba|title=DNA i replikacija|url=http://www.medri.uniri.hr/katedre/Biologija/dsi/biologija/dokumenti/pdf/Microsoft%20PowerPoint%20-%20DNA%20I%20REPLIKACIJA.pdf|work=DNA i replikacija|publisher=Medicinski fakultet u Rijeci|accessdate=29. prosinca 2014.}}</ref>) na temelju komplementarnosti s lancem DNK koji služi kao kalup.<ref name="HE"/> U ovom procesu nastaje fosfodiesterska veza i kao nusproizvod javlja se anorganski [[pirofosfat]].<ref name="HE"/> | ||
== Izvori == | == Izvori == | ||
Posljednja izmjena od 17. studeni 2021. u 08:46
Fosfodiesterska veza (šećerno-fosfatna veza)[1] nastaje kad točno dvije hidroksilne skupine u fosfornoj kiselini reagiraju s hidroksilnim skupinama na drugim molekulama čime nastanu dvije esterske veze.[2] U živoj stanici javlja se kad se kovalentnom vezom povežu dva nukleotida, na način da se hidroksilna skupina s 3' ugljikovog atoma prvog šećera veže s fosfatnom skupinom drugog nukleotida koji je na 5' ugljikovom atomu drugog šećera.[3] Time deoksiriboze povezane fosfodiesterskim vezama tvore dva polinukleotidna lanca koji čine molekulu DNK.[1]
Nastaje za vrijeme replikacija DNK.[4] Tad se razmotava dvostruka uzvojnica DNK i poštujući načelo komplementarnosti, na svakom se lancu gradi novi polinukleotidni lanac i tako nastaju dvije molekule DNK koje su istovjetne majčinskoj molekuli.[4] Među brojnim enzimima i bjelančevinama koji djeluju u procesu udvostručavanja, ključnu ulogu ima enzim DNK polimeraza koja katalizira polimeriziranje deoksiribonukleotida iz deoksiribonukleozid trifosfata (koji je supstrat[5]) na temelju komplementarnosti s lancem DNK koji služi kao kalup.[4] U ovom procesu nastaje fosfodiesterska veza i kao nusproizvod javlja se anorganski pirofosfat.[4]
Izvori[uredi | uredi kôd]
- ↑ 1,0 1,1 Bakula, Krešimir. DNA i sinteza proteina, Medicinska škola u Rijeci - Maja Šmurinić
- ↑ "Phosphodiester bond". https://teaching.ncl.ac.uk/bms/wiki/index.php/Phosphodiester_bond
- ↑ Vježba 6 - Deoksiribonukleinska kiselina, Praktikum iz Biologije I, PBF, str. 102
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 "nukleinske kiseline". Hrvatska enciklopedija. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. http://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=44390 Pristupljeno 7. siječnja 2015.
- ↑ "DNA i replikacija". DNA i replikacija. Medicinski fakultet u Rijeci. http://www.medri.uniri.hr/katedre/Biologija/dsi/biologija/dokumenti/pdf/Microsoft%20PowerPoint%20-%20DNA%20I%20REPLIKACIJA.pdf Pristupljeno 29. prosinca 2014.