Specifični obujam
.jpg)
Specifični obujam, maseni obujam ili specifični volumen je omjer obujma (volumena) V neke tvari i njene mase m:
- [math]\displaystyle{ v = {V \over m} }[/math]
Mjerna jedinica za specifični obujam je kubični metar po kilogramu (m3/kg). Specifični obujam je recipročna vrijednost gustoće ρ neke tvari, odnosno specifični obujam je obujam jedinice mase neke tvari:
- [math]\displaystyle{ v={1 \over \rho} }[/math]
Pri navođenju podataka o specifičnom obujmu neke tvari treba označiti tlak i temperaturu, kao kod gustoće. [1]
Neke vrijednosti specifičnog obujma
Tablica pokazuje gustoću i specifični obujam za neke tvari kod standardnog tlaka i temperature, koji se određuje kao 0 °C (273,15 K) i 1 atm (101,325 kPa, 760 torr): [2]
| Kemijska tvar | Gustoća | Specifični obujam |
|---|---|---|
| kg/m3 | m3/kg | |
| Zrak | 1,29 | 0,77 |
| Led | 916,7 | 0,001 09 |
| Voda (tekućina) | 1 000 | 0,001 |
| Slana voda | 1 030 | 0,000 97 |
| Živa | 13 546 | 0,000 07 |
| R-22* (freon) | 3,66 | 0,273 |
| Amonijak | 0,769 | 1,30 |
| Ugljikov dioksid | 1,977 | 0,506 |
| Klor | 2,994 | 0,334 |
| Vodik | 0,0899 | 11,12 |
| Metan | 0,717 | 1,39 |
| Dušik | 1,25 | 0,799 |
| Vodena para* | 0,804 | 1,24 |
(*) - vrijednosti nisu uzete kod standardnog tlaka i temperature.
Specifične veličine
Podrobniji članak o temi: Specifične veličineSpecifične veličine su fizikalne veličine koje su količnik neke veličine i mase. Međunarodne i hrvatske norme preporučuju u nazivu takvih veličina pridjev maseni ili specifični (jednako kao za veličine ovisne o duljini pridjev linearni, za veličine ovisne o površini površinski, obujmu obujamni ili volumni i drugo).
Tablica: Primjeri specifičnih veličina:
| Naziv veličine | Znak i definicija veličine | Znak mjerne jedinice |
|---|---|---|
| Specifični obujam, maseni obujam |
v = V/m | m3/kg |
| Masena energija, specifična energija |
e = E/m | J/kg |
| Maseni toplinski kapacitet, specifični toplinski kapacitet |
c = C/m | J/(kg K) |
| Masena aktivnost, specifična aktivnost |
a = A/m | Bq/kg |
| Masena težina, specifična težina* |
g = G/m | N/kg |
- - specifična težina katkad je i neispravan naziv za relativnu gustoću neke tvari prema vodi.
Neke takve veličine imaju posebne nazive, koji ne sadrže pridjev maseni ili specifični, na primjer ionizacijska ekspozicija: X = Q/m (znak jedinice C/kg). Stariji nazivi nekih mjernih veličina imali su pridjev specifični i u drugim značenjima, ponajviše ako su se odnosili na svojstva tvari, na primjer električna otpornost (stariji naziv specifični električni otpor): ρ = R S/l (znak jedinice Ω m), električna provodnost (stariji naziv specifična električna vodljivost): λ = G l/S (znak jedinice S/m). [3]