Toggle menu
310,1 tis.
44
18
525,5 tis.
Hrvatska internetska enciklopedija
Toggle preferences menu
Toggle personal menu
Niste prijavljeni
Your IP address will be publicly visible if you make any edits.

Fotosinteza

Izvor: Hrvatska internetska enciklopedija
List je primarno mjesto odvijanja fotosinteze u biljkama.

Fotosinteza je proces u kojem se sunčeva energija pretvara u kemijsku pohranjenu u organskim molekulama. Osim u biljkama, fotosinteza se obavlja i u nekim bakterijama i algama, dakle organizmima koji u svojim stanicama imaju klorofil i obično su zelene boje. Osnovni biološki "proizvodni" proces koji pokreće sav život na zemlji događa se u kloroplastima, malim organelama u citoplazmi biljnih stanica, pogonska energija je svjetlosna energija, odnosno energija sunca, a "sirovine" koje se troše su jednostavne i sveprisutne: voda i ugljični dioksid. Proizvod su složeni ugljikovi spojevi - ugljikohidrati.

Svojevrstan nusproizvod ovog procesa je - kisik bez kojega na Zemlji jednostavno ne bi bilo života u obliku kakvog ga znamo.

Proces fotosinteze prikazan kemijskom jednadžbom: 6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2

Primarne reakcije fotosinteze

Primarne reakcije se odvijaju u grana tvorevinama kloroplasta. Induciraju ih fotoni koji "udaraju" u molekulu klorofila te iz nje izbijaju elektron koji pomoću prenosioca dolazi do koenzima NADP+ i s H+ ionom preostalim iz fotolize vode tvori NADPH

Fotoliza vode je proces u kojem se molekula vode razlaže na H+ i OH- ion pomoću sunčeve svjetlosti.

4H2O → 4H+ + 4OH-

H+ ioni se spajaju s NADP+, a OH- ioni reagiraju međusobno 4OH- → 2H2O + O2 +4e- Elektroni nastali u reakciji nadoknađuju elektrone izbijene iz molekula klorofila. Pri prolasku kroz fotosisteme elektroni dio svoje energije ugraduju u molekule ATP.

Produkti primarnih reakcija fotosinteze su: ATP i NADPH.

Sekundarne reakcije fotosinteze (Calvinov ciklus)

One su neovisne o svjetlosti i događaju se u stromi kloroplasta.

Ugljikov dioksid iz zraka se veže na šećer pentozu pomoću enzima rubiska (karboksiklaza) te tvore nestabilnu molekulu C6 koja se raspada na 2 molekule 3-fosfoglicerilne kiseline ili 3-PGA. 3-PGA je stabilna molekula koja izlazi iz strome u citoplazmu stanice te tvori saharozu (koja putuje po biljci), glukozu ili fruktozu .Dio glukoze(višak) u kloroplastu se pretvara u škrob te nakuplja u zrnca(asimilacijski škrob). Tijekom noći taj se škrob razgrađuje na glukozu koja dalje putuje po biljci.

Ovo je fotosinteza C3 biljaka. Postoje još i C4 biljke i CAM biljke.

C4 biljke

Kada je vanjska temperatura visoka puči se zatvaraju da bi se spriječio gubitak vode iz biljke. Time se spriječava i difuzija CO2. Tada raste koncentracija O2 u stanici te rubisko počinje vezati O2 i time usporava fotosintezu. C4 biljke imaju posebne stanice koje vežu CO2 na PEP kiselinu te stvaraju jabučnu kiselinu (malat). Malat sadrži 4 ugljikova atoma te se transportira u fotosintetske stanice i ondje se raspada na PEP i CO2. Tako se stvara odnosno povišuje koncentracija CO2 te C4 biljke imaju "jaču" i "bržu" fotosintezu nego C3 biljke u uvjetima više temperature (tropska i suptropska klima)

Primjeri C4 biljaka:

CAM biljke (Crassulacean Acid Metabolism)

Tijekom noći, dok su im puči otvorene i mali su gubitci vode, one prikupljaju CO2 te ga po danu troše na fotosintezu. CAM znači "metabolizam tustične kiseline".

Primjer biljaka :