Dan Republike Srpske

Dan Republike Srpske je praznik koji se održava 9. siječnja u Republici Srpskoj. Obilježava dan kada je skupština srpskoga naroda u Bosni i Hercegovini 9. siječnja 1992. godine donijela „Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine", koja je obuhvaćala srpske autonomne oblasti, odnosno područja s većinskim srpskim stanovništvom na području tadašnje Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine. Kao današnji entitet Bosne i Hercegovine stvoren Daytonskim sporazumom, Republika Srpska smatra se njenom nasljednicom. Na ovaj datum u entitetu ne rade javne institucije, a i privatna poduzeća u opsegu koji je ostavljen lokalnima, odnosno općinskima vlastima. Predsjednik Republike Srpske na taj dan organizira primanja i dijeli priznanja građanima, a također se polažu vijenci i održavaju komemorativne ceremonije za pripadnike Vojske Republike Srpske (VRS) poginule u ratu.

Ustavni sud Bosne i Hercegovine dva puta je datum proglasio neustavnim. Prvoga puta, 26. studenoga 2015., sud je utvrdio da je 9. siječanj neustavan kao Dan Republike Srpske ocijenivši neustavnim dio Zakona o praznicima Republike Srpske te zatraživši od Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS) da izmijeni sporne odredbe. Komisija za provođenje referenduma 25. rujna naredne godine provela je referendum o 9. siječnju usprkos zabrani Ustavnog suda, koji je kasnije poništio njegove rezultate. Potom je NSRS iz Zakona o praznicima izbacila Zakon o Danu Republike Srpske i usvojila ga kao zaseban sekularni praznik. Nakon što su delegati Bošnjaka i Hrvata u Vijeću naroda Republike Srpske podnijeli zahtjev o ocjeni ustavnosti, Ustavni sud Bosne i Hercegovine po drugi put je 9. siječanj proglasio neustavnim, ovoga puta poništivši dio člana Zakona o Danu Republike Srpske koji glasi „na osnovu potvrđene volje građana Republike Srpske, 9. januar se utvrđuje kao Dan Republike".^[1] Usprkos ovim odlukama, vlasti Republike Srpske još uvijek održavaju 9. siječanj kao praznik.^[2]