Acetilceluloza: razlika između inačica

Izvor: Hrvatska internetska enciklopedija
Skoči na: orijentacija, traži
Bot: Automatski unos stranica
 
m bnz
 
Nije prikazana jedna međuinačica
Redak 1: Redak 1:
<!--'''Acetilceluloza'''-->[[datoteka:Cellulose acetate.svg|mini|desno|300px|Strukturna formula celuloznog diacetata. [[Kemijska formula]] prikazuje presjek [[celuloza|celuloze]] s dvije acetilne skupine po modulu [[glukoza|glukoze]].]]
[[datoteka:Cellulose acetate.svg|mini|desno|300px|Strukturna formula celuloznog diacetata. [[Kemijska formula]] prikazuje presjek [[celuloza|celuloze]] s dvije acetilne skupine po modulu [[glukoza|glukoze]].]]


[[datoteka:Ball Pen made from Cellulose Acetate Biograde.jpg|mini|desno|300px|[[Kemijska olovka|Kemijske olovke]] napravljene od celuloznog acetata.]]
[[datoteka:Ball Pen made from Cellulose Acetate Biograde.jpg|mini|desno|300px|[[Kemijska olovka|Kemijske olovke]] napravljene od celuloznog acetata.]]
Redak 42: Redak 42:


== Vanjske poveznice ==
== Vanjske poveznice ==
{{commons|Category:Cellulose acetate}}
 




[[Kategorija:Tekstilna industrija]]
[[Kategorija:Tekstilna industrija]]
[[Kategorija:Boje]]
[[Kategorija:Boje]]

Posljednja izmjena od 8. travanj 2022. u 14:02

Strukturna formula celuloznog diacetata. Kemijska formula prikazuje presjek celuloze s dvije acetilne skupine po modulu glukoze.
Kemijske olovke napravljene od celuloznog acetata.

Acetilceluloza (acet- + grč. ὕλη: drvo, tvar + celuloza) ili celulozni acetat je bijeli prah dobiven esterifikacijom celuloze smjesom octene kiseline i acetanhidrida. Upotrebljava se za izradu polimernih materijala, acetatne svile, negorivih filmova, lakova i drugog. [1]

Acetatna vlakna

Podrobniji članak o temi: Vlakno

Acetatna vlakna su kemijska vlakna proizvedena od celuloznih acetata (acetilceluloze). Stupanj acetiliranja celuloze može biti različit:

  • u triacetatnim vlaknima acetiliranje celuloze gotovo je potpuno,
  • dok je u diacetatnim vlaknima stupanj acetiliranja manji (približno od 9 do 26% hidroksilnih skupina može ostati neacetilirano).

Filamentna acetatna vlakna upotrebljavaju se kao zamjena za svilu (acetatna svila), a od vlasastih se vlakana izrađuju cigaretni filtri. [2]

Antrakinonska bojila za acetatnu svilu

Podrobniji članak o temi: Bojilo

Za bojenje acetatne svile upotrebljavaju se amino-, alkilamino- i hidroksiamino-derivati antrakinona, koji u fino dispergiranom stanju, u prisutnosti sredstava za snižavanje površinske napetosti, prelaze na acetatno vlakno i otapaju se u njemu, te ga oboje. Hidroksilne grupe mogu da se nalaze bilo na antrakinonskom sistemu bilo na alkilnom ostatku. Najvažnija su modra, zelena i ljubičasta bojila, jer ti tonovi nedostaju azo-bojilima za acetatnu svilu. Postignuta obojenja su živahna i dobrih postojanosti, osobito na svjetlosti i u pranju. Primjer je Cellitonechtblaugriin B, C.I. 62500, koji se priprema djelovanjem etanolamina na leuko-1,4,5,8-tetraoksiantrakinon. [3]

Slike

Boce napravljene od celuloznog acetata. Pribor za jelo izrađeno od celuloznog acetata. Prozirne precizne kocke izrađene od celuloznog acetata zaobljenih rubova. Neupotrijebljeni i upotrijebljeni filteri cigareta napravljeni od celuloznog acetata.

Izvori

  1. acetilceluloza (celulozni acetat), [1] "Hrvatska enciklopedija", Leksikografski zavod Miroslav Krleža, www.enciklopedija.hr, pristupljeno 15. 1. 2021.
  2. acetatna vlakna, [2] "Hrvatska enciklopedija", Leksikografski zavod Miroslav Krleža, www.enciklopedija.hr, pristupljeno 15. 1. 2021.
  3. "Tehnička enciklopedija" (Bojila), glavni urednik Hrvoje Požar, Grafički zavod Hrvatske, 1987.

Vanjske poveznice