Toggle menu
310,1 tis.
44
18
525,6 tis.
Hrvatska internetska enciklopedija
Toggle preferences menu
Toggle personal menu
Niste prijavljeni
Your IP address will be publicly visible if you make any edits.

Žučne kiseline

Izvor: Hrvatska internetska enciklopedija

Žučne kiseline su steroidi s 24 C-atoma.

To su hidroksilni derivati matične kolanske kiseline. Stvaraju se u jetri iz kolesterola i imaju važnu ulogu pri probavi masti. Utječu na topivost kolesterola u žuči i stimuliraju lučenje jetrene žuči u žučni mjehur. U žuči se nalaze u mnogo većoj koncentraciji nego u plazmi.

U jetri se sintetiziraju tzv. Primarne žučne kiseline, kolna i henodezoksi kolna kiselina, iz kojih u crijevu djelovanjem crijevnih bakterija nastaju sekundarne žučne kiseline, desoksilna i litokolna kiselina. Biosinteza žučnih kiselina u jetri započinje hidroksilacijom kolesterola na C-7 atomu. Nakon toga se prsten reducira i dolazi do epimerizacije u C-3. položaju ( kao intermedijer nastaje keton ). Nakon redukcije, a djelomično i nakon hidroksilacije na C-12. polozaju dolazi do oksidativnog skracenja postranog lanca: krajnja se metilna grupa hidroksilira i oksidira u karboksilnu te skrati mehanizmom beta oksidacije. Nastale slobodne žučne kiseline zatim se aktiviraju s adenozin trifosfatom (ATP) i koenzimom A te vezu s glicinom ili taurinom preko njihovih NH2 grupa.

Konjugirane žučne kiseline sa putem žuči izlučuju iz jetre u žučni mjehur, gdje se ukoncentriraju, tako se snizi vrijednost pH žuči od 7,5 na oko 6. Soli žučnih kiselina izlučuju dalje u tanko crijevo gdje prelazi u sekundarne žučne kiseline. Dio žučnih kiselina zajedno sa oslobođenim masnim kiselinama se ponovo resorbira kroz crijevnu sluznicu te se eterohepatičnom cirkulacijom, portalnim krvotokom vraćaju u jetru. U jetri se ponovo hidroksiliraju u primarne zučne kiseline i izlučuju u žuč. Drugi dio žučnih kiselina, nakon dekonjugacije u kolonu, izlučuju se stolicom iz tijela. Dnevno se to izlučuje 120-225 mg žučne kiseline.