Razlika između inačica stranice »Vehbi Dibra«

Izvor: Hrvatska internetska enciklopedija
Skoči na:orijentacija, traži
(Bot: Automatski unos stranica)
 
m (Bot: Automatska zamjena teksta (-{{cite book +{{Citiranje knjige))
 
Redak 26: Redak 26:
}}
}}


'''Vehbi Dibra''' (rođen kao '''Vehbi Agolli'''; [[12. ožujka]] [[1867.]] - [[24. ožujka]] [[1937.]]), [[Albanija|albanski]] teolog i političar, prvi po redu [[veliki muftija Albanije|veliki muftija Muslimanske zajednice Albanije]]. Bio je jedan od delegata [[Proglašenje neovisnosti Albanije|Albanske deklaracije o neovisnosti]],<ref>"History of Albanian People" Albanian Academy of Science.{{ISBN|99927-1-623-1}}</ref> predsjedavajući Skupštine starijih osoba, preteče današnjeg Parlamenta Albanije, te jedan od organizatora Kongresa [[Debar|Debra]].<ref name="Skendi379">{{cite book|last=Skendi|first=Stavro|title=The Albanian national awakening|year=1967|location=Princeton|publisher=Princeton University Press|url=https://books.google.com.au/books?hl=en&lr=&id=8QPWCgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR15&dq=The+Albanian+National+Awakening&ots=zGjQbVyql8&sig=xsmbL-yAAtc-ny3v0E4vN87JOBY&redir_esc=y#v=snippet&q=Vehbi%20&f=false|isbn=9781400847761|pages=379.|ref=harv}}</ref>
'''Vehbi Dibra''' (rođen kao '''Vehbi Agolli'''; [[12. ožujka]] [[1867.]] - [[24. ožujka]] [[1937.]]), [[Albanija|albanski]] teolog i političar, prvi po redu [[veliki muftija Albanije|veliki muftija Muslimanske zajednice Albanije]]. Bio je jedan od delegata [[Proglašenje neovisnosti Albanije|Albanske deklaracije o neovisnosti]],<ref>"History of Albanian People" Albanian Academy of Science.{{ISBN|99927-1-623-1}}</ref> predsjedavajući Skupštine starijih osoba, preteče današnjeg Parlamenta Albanije, te jedan od organizatora Kongresa [[Debar|Debra]].<ref name="Skendi379">{{Citiranje knjige|last=Skendi|first=Stavro|title=The Albanian national awakening|year=1967|location=Princeton|publisher=Princeton University Press|url=https://books.google.com.au/books?hl=en&lr=&id=8QPWCgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR15&dq=The+Albanian+National+Awakening&ots=zGjQbVyql8&sig=xsmbL-yAAtc-ny3v0E4vN87JOBY&redir_esc=y#v=snippet&q=Vehbi%20&f=false|isbn=9781400847761|pages=379.|ref=harv}}</ref>


== Životopis ==
== Životopis ==
Vehbi Agolli je rođen u [[Debar|Debru]] 12. ožujka 1867. godine od oca Ahmeda ef. Agollija, [[muftija|muftije]] Gornjeg Debra. Studirao je islamsku teologiju, pravo i [[filozofija|filozofiju]], a nakon toga je postavljen za debarskog muftiju. Godine 1909. izabran je za predsjedavajućeg Kongresa u Debru, skupštini koja je prethodila Albanskoj pobuni 1910. godine. U studenom 1912. bio je delegat Debra u Skupštini Vlorë, u kojoj je proglašena neovisnost Albanije, te osnovan Nacionalni kongres.<ref name="Schmidt-Neke1987"/> Zastupnici Nacionalnog kongresa izabrali su i osamnaest delegata skupštine za osnivanje albanskog Senata, od kojih je Vehbi Dibra bio prvi predsjedavajući.<ref name="Schmidt-Neke1987">{{cite book|last=Schmidt-Neke|first=Michael|title=Enstehung und Ausbau der Königsdiktatur in Albanien, 1912-1939|url=https://books.google.com/books?id=vpIFsca3lKYC&pg=PA321|accessdate=14 October 2012|year=1987|publisher=Oldenbourg Verlag|isbn=9783486543216|pages=320–1|language=German}}</ref><ref name="Nexhipi1996">{{cite book|last=Nexhipi|first=Reshat|title=Shtypja dhe rezistenca shqiptare në Maqedoni nëpër shekuj: tema të nxjerra nga bibliografia dhe biografia personale|url=https://books.google.com/books?id=5HS5AAAAIAAJ&q=Vehbi+Agolli&dq=Vehbi+Agolli&source=bl&ots=nAKrBVL_Rm&sig=tA6Wp3w7ndsWnjiZ2xBE69BIZEw&hl=en&sa=X&ei=zqF6UMrCOaT54QTwwICADQ&ved=0CCYQ6AEwADgK|accessdate=14 October 2012|year=1996|page=415}}</ref>
Vehbi Agolli je rođen u [[Debar|Debru]] 12. ožujka 1867. godine od oca Ahmeda ef. Agollija, [[muftija|muftije]] Gornjeg Debra. Studirao je islamsku teologiju, pravo i [[filozofija|filozofiju]], a nakon toga je postavljen za debarskog muftiju. Godine 1909. izabran je za predsjedavajućeg Kongresa u Debru, skupštini koja je prethodila Albanskoj pobuni 1910. godine. U studenom 1912. bio je delegat Debra u Skupštini Vlorë, u kojoj je proglašena neovisnost Albanije, te osnovan Nacionalni kongres.<ref name="Schmidt-Neke1987"/> Zastupnici Nacionalnog kongresa izabrali su i osamnaest delegata skupštine za osnivanje albanskog Senata, od kojih je Vehbi Dibra bio prvi predsjedavajući.<ref name="Schmidt-Neke1987">{{Citiranje knjige|last=Schmidt-Neke|first=Michael|title=Enstehung und Ausbau der Königsdiktatur in Albanien, 1912-1939|url=https://books.google.com/books?id=vpIFsca3lKYC&pg=PA321|accessdate=14 October 2012|year=1987|publisher=Oldenbourg Verlag|isbn=9783486543216|pages=320–1|language=German}}</ref><ref name="Nexhipi1996">{{Citiranje knjige|last=Nexhipi|first=Reshat|title=Shtypja dhe rezistenca shqiptare në Maqedoni nëpër shekuj: tema të nxjerra nga bibliografia dhe biografia personale|url=https://books.google.com/books?id=5HS5AAAAIAAJ&q=Vehbi+Agolli&dq=Vehbi+Agolli&source=bl&ots=nAKrBVL_Rm&sig=tA6Wp3w7ndsWnjiZ2xBE69BIZEw&hl=en&sa=X&ei=zqF6UMrCOaT54QTwwICADQ&ved=0CCYQ6AEwADgK|accessdate=14 October 2012|year=1996|page=415}}</ref>


Kako bi povoljno utjecao na dio muslimanske zajednice koja je svoj stav temeljila na mišljenju uleme o proglašenju neovisnosti [[Albanija|Albanije]], donio je [[fetva|fetvu]], u kojoj je Deklaraciju o neovisnosti predstavio Božjim darom.<ref name="PettiferNazarko2007">{{cite book|last1=Pettifer|first1=James|last2=Nazarko|first2=Mentor|title=Strengthening Religious Tolerance for a Secure Civil Society in Albania and the Southern Balkans|url=https://books.google.com/books?id=wMhg8VwMs7QC&pg=PA57|accessdate=14 October 2012|date=2007-09-15|publisher=IOS Press|isbn=9781586037796|page=57}}</ref> Godine 1920. godine izabran je za glavnog muftiju, a 1923. i za [[Veliki muftija Albanije|velikog muftiju]] [[Muslimanska zajednica Albanije|Muslimanske zajednice Albanije]].<ref name="KressingKaser2002">{{cite book|last1=Kressing|first1=Frank|last2=Kaser|first2=Karl|title=Albania--a country in transition: aspects of changing identities in a South-East European country|url=https://books.google.com/books?id=b3UtAQAAIAAJ&q=Vehbi+Dibra&dq=Vehbi+Dibra&source=bl&ots=CKUA5BjlSW&sig=lKMhn5ZmLEw0m4m0i0OSRX2PBuc&hl=en&sa=X&ei=_KF6ULDwMomL4gSK-ICIDA&ved=0CEIQ6AEwBg|accessdate=14 October 2012|year=2002|publisher=Nomos|isbn=9783789076701|page=47}}</ref> Za vrijeme njegovog mandata, vakufska imanja su dokumentirana i registrirana, uprava je centralizirana i vjerske službe su se normalizirale.<ref name="ZekajIslam2002">{{cite book|last=Zekaj|first=Ramiz|title=The development of Islamic culture among Albanians during the 20th century|url=https://books.google.com/books?id=syQQAQAAIAAJ|accessdate=14 October 2012|year=2002|publisher=Albanian Institute of Islamic Thought and Civilisation}}</ref> Dibra je također započeo objavljivanje tjednog časopisa ''Zani i Naltë'' i uveo uporabu [[Albanski jezik|albanskog jezika]] u vjerskim obredima.<ref>{{cite news|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:tak1C_fwjVYJ:www.rrugaearberit.com/arkiva/2012/shtator2012.pdf+%22Vehbi+Dibra%22+filetype:pdf&hl=en&gl=gr&pid=bl&srcid=ADGEESg-RFriGl5PpTkCKJUyJlTGA599wU8aJCE2eHaMUjGS1JbdrGIsX6f4RnI48KFAmU9jKUESLMsJcxEv9OkN1rxeOVF9I-krFjabxYkSTf8Y4FEXxBCBx393VYdnMDWT89Jz-7Dh&sig=AHIEtbSUKUo70O4Qb-9IbMbuFGvRv6sKjg|title=Haxhi Vehbi Dibra dhe vizioni i tij për Shqipërinë|last=Çaushi|first=Ahmet|newspaper=Rruga e Arbërit|accessdate=14 October 2012|language=Albanian}}</ref>  
Kako bi povoljno utjecao na dio muslimanske zajednice koja je svoj stav temeljila na mišljenju uleme o proglašenju neovisnosti [[Albanija|Albanije]], donio je [[fetva|fetvu]], u kojoj je Deklaraciju o neovisnosti predstavio Božjim darom.<ref name="PettiferNazarko2007">{{Citiranje knjige|last1=Pettifer|first1=James|last2=Nazarko|first2=Mentor|title=Strengthening Religious Tolerance for a Secure Civil Society in Albania and the Southern Balkans|url=https://books.google.com/books?id=wMhg8VwMs7QC&pg=PA57|accessdate=14 October 2012|date=2007-09-15|publisher=IOS Press|isbn=9781586037796|page=57}}</ref> Godine 1920. godine izabran je za glavnog muftiju, a 1923. i za [[Veliki muftija Albanije|velikog muftiju]] [[Muslimanska zajednica Albanije|Muslimanske zajednice Albanije]].<ref name="KressingKaser2002">{{Citiranje knjige|last1=Kressing|first1=Frank|last2=Kaser|first2=Karl|title=Albania--a country in transition: aspects of changing identities in a South-East European country|url=https://books.google.com/books?id=b3UtAQAAIAAJ&q=Vehbi+Dibra&dq=Vehbi+Dibra&source=bl&ots=CKUA5BjlSW&sig=lKMhn5ZmLEw0m4m0i0OSRX2PBuc&hl=en&sa=X&ei=_KF6ULDwMomL4gSK-ICIDA&ved=0CEIQ6AEwBg|accessdate=14 October 2012|year=2002|publisher=Nomos|isbn=9783789076701|page=47}}</ref> Za vrijeme njegovog mandata, vakufska imanja su dokumentirana i registrirana, uprava je centralizirana i vjerske službe su se normalizirale.<ref name="ZekajIslam2002">{{Citiranje knjige|last=Zekaj|first=Ramiz|title=The development of Islamic culture among Albanians during the 20th century|url=https://books.google.com/books?id=syQQAQAAIAAJ|accessdate=14 October 2012|year=2002|publisher=Albanian Institute of Islamic Thought and Civilisation}}</ref> Dibra je također započeo objavljivanje tjednog časopisa ''Zani i Naltë'' i uveo uporabu [[Albanski jezik|albanskog jezika]] u vjerskim obredima.<ref>{{cite news|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:tak1C_fwjVYJ:www.rrugaearberit.com/arkiva/2012/shtator2012.pdf+%22Vehbi+Dibra%22+filetype:pdf&hl=en&gl=gr&pid=bl&srcid=ADGEESg-RFriGl5PpTkCKJUyJlTGA599wU8aJCE2eHaMUjGS1JbdrGIsX6f4RnI48KFAmU9jKUESLMsJcxEv9OkN1rxeOVF9I-krFjabxYkSTf8Y4FEXxBCBx393VYdnMDWT89Jz-7Dh&sig=AHIEtbSUKUo70O4Qb-9IbMbuFGvRv6sKjg|title=Haxhi Vehbi Dibra dhe vizioni i tij për Shqipërinë|last=Çaushi|first=Ahmet|newspaper=Rruga e Arbërit|accessdate=14 October 2012|language=Albanian}}</ref>  


== Izvori ==
== Izvori ==

Trenutačna izmjena od 22:34, 2. siječnja 2022.

Vehbi Dibra
Vehbi Dibra

1. veliki muftija
Muslimanske zajednice Albanije
trajanje službe
1923. – 1929.
Nasljednik Behxhet Shapati
Rođenje 12. ožujka 1867.
Smrt 24. ožujka 1937.
Zanimanje teolog, političar

Vehbi Dibra (rođen kao Vehbi Agolli; 12. ožujka 1867. - 24. ožujka 1937.), albanski teolog i političar, prvi po redu veliki muftija Muslimanske zajednice Albanije. Bio je jedan od delegata Albanske deklaracije o neovisnosti,[1] predsjedavajući Skupštine starijih osoba, preteče današnjeg Parlamenta Albanije, te jedan od organizatora Kongresa Debra.[2]

Životopis

Vehbi Agolli je rođen u Debru 12. ožujka 1867. godine od oca Ahmeda ef. Agollija, muftije Gornjeg Debra. Studirao je islamsku teologiju, pravo i filozofiju, a nakon toga je postavljen za debarskog muftiju. Godine 1909. izabran je za predsjedavajućeg Kongresa u Debru, skupštini koja je prethodila Albanskoj pobuni 1910. godine. U studenom 1912. bio je delegat Debra u Skupštini Vlorë, u kojoj je proglašena neovisnost Albanije, te osnovan Nacionalni kongres.[3] Zastupnici Nacionalnog kongresa izabrali su i osamnaest delegata skupštine za osnivanje albanskog Senata, od kojih je Vehbi Dibra bio prvi predsjedavajući.[3][4]

Kako bi povoljno utjecao na dio muslimanske zajednice koja je svoj stav temeljila na mišljenju uleme o proglašenju neovisnosti Albanije, donio je fetvu, u kojoj je Deklaraciju o neovisnosti predstavio Božjim darom.[5] Godine 1920. godine izabran je za glavnog muftiju, a 1923. i za velikog muftiju Muslimanske zajednice Albanije.[6] Za vrijeme njegovog mandata, vakufska imanja su dokumentirana i registrirana, uprava je centralizirana i vjerske službe su se normalizirale.[7] Dibra je također započeo objavljivanje tjednog časopisa Zani i Naltë i uveo uporabu albanskog jezika u vjerskim obredima.[8]

Izvori

  1. ↑ "History of Albanian People" Albanian Academy of Science.ISBN 99927-1-623-1
  2. ↑ Skendi, Stavro (1967). The Albanian national awakening. Princeton: Princeton University Press. str. 379.. ISBN 9781400847761. https://books.google.com.au/books?hl=en&lr=&id=8QPWCgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR15&dq=The+Albanian+National+Awakening&ots=zGjQbVyql8&sig=xsmbL-yAAtc-ny3v0E4vN87JOBY&redir_esc=y#v=snippet&q=Vehbi%20&f=false 
  3. ↑ 3,0 3,1 Schmidt-Neke, Michael (1987) (njem.). Enstehung und Ausbau der Königsdiktatur in Albanien, 1912-1939. Oldenbourg Verlag. str. 320–1. ISBN 9783486543216. https://books.google.com/books?id=vpIFsca3lKYC&pg=PA321 Pristupljeno 14. listopada 2012. 
  4. ↑ Nexhipi, Reshat (1996). Shtypja dhe rezistenca shqiptare në Maqedoni nëpër shekuj: tema të nxjerra nga bibliografia dhe biografia personale. str. 415. https://books.google.com/books?id=5HS5AAAAIAAJ&q=Vehbi+Agolli&dq=Vehbi+Agolli&source=bl&ots=nAKrBVL_Rm&sig=tA6Wp3w7ndsWnjiZ2xBE69BIZEw&hl=en&sa=X&ei=zqF6UMrCOaT54QTwwICADQ&ved=0CCYQ6AEwADgK Pristupljeno 14. listopada 2012. 
  5. ↑ Pettifer, James; Nazarko, Mentor (15. rujna 2007.). Strengthening Religious Tolerance for a Secure Civil Society in Albania and the Southern Balkans. IOS Press. str. 57. ISBN 9781586037796. https://books.google.com/books?id=wMhg8VwMs7QC&pg=PA57 Pristupljeno 14. listopada 2012. 
  6. ↑ Kressing, Frank; Kaser, Karl (2002). Albania--a country in transition: aspects of changing identities in a South-East European country. Nomos. str. 47. ISBN 9783789076701. https://books.google.com/books?id=b3UtAQAAIAAJ&q=Vehbi+Dibra&dq=Vehbi+Dibra&source=bl&ots=CKUA5BjlSW&sig=lKMhn5ZmLEw0m4m0i0OSRX2PBuc&hl=en&sa=X&ei=_KF6ULDwMomL4gSK-ICIDA&ved=0CEIQ6AEwBg Pristupljeno 14. listopada 2012. 
  7. ↑ Zekaj, Ramiz (2002). The development of Islamic culture among Albanians during the 20th century. Albanian Institute of Islamic Thought and Civilisation. https://books.google.com/books?id=syQQAQAAIAAJ Pristupljeno 14. listopada 2012. 
  8. ↑ Çaushi, Ahmet. "Haxhi Vehbi Dibra dhe vizioni i tij për Shqipërinë" (Albanian). Rruga e Arbërit. https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:tak1C_fwjVYJ:www.rrugaearberit.com/arkiva/2012/shtator2012.pdf+%22Vehbi+Dibra%22+filetype:pdf&hl=en&gl=gr&pid=bl&srcid=ADGEESg-RFriGl5PpTkCKJUyJlTGA599wU8aJCE2eHaMUjGS1JbdrGIsX6f4RnI48KFAmU9jKUESLMsJcxEv9OkN1rxeOVF9I-krFjabxYkSTf8Y4FEXxBCBx393VYdnMDWT89Jz-7Dh&sig=AHIEtbSUKUo70O4Qb-9IbMbuFGvRv6sKjg Pristupljeno 14. listopada 2012. 

Vanjske poveznice

Prethodi: Veliki muftija
Muslimanske zajednice Albanije
1923. – 1929.		 Slijedi:
' Behxhet Shapati
v • r • u
Velike muftije Muslimanske zajednice Albanije
• Vehbi Dibra (1923. – 1929.) • Behxhet Shapati (1929. – 1942.) • Sherif Langu (1942. – 1945.) • Musa H. Aliu (1945. – 1954.)
• Sulejman Myrtoj (1954. – 1966.) • Esat Myftia (1966. – 1967.) • Sabri Koçi (1991. – 2003.) • Selim Muça (2004. – 2014.)
• Skënder Bruçaj (2014 – 2019.) • Bujar Spahiu (2019. –) •
Komuniteti Mysliman i Shqipërisë.svg
Dobavljeno iz "https://enciklopedija.cc/index.php?title=Vehbi_Dibra&oldid=409429"