More actions
Bot: Automatski unos stranica |
m Bot: Automatska zamjena teksta (-{{cite book +{{Citiranje knjige) |
||
| Redak 26: | Redak 26: | ||
}} | }} | ||
'''Vehbi Dibra''' (rođen kao '''Vehbi Agolli'''; [[12. ožujka]] [[1867.]] - [[24. ožujka]] [[1937.]]), [[Albanija|albanski]] teolog i političar, prvi po redu [[veliki muftija Albanije|veliki muftija Muslimanske zajednice Albanije]]. Bio je jedan od delegata [[Proglašenje neovisnosti Albanije|Albanske deklaracije o neovisnosti]],<ref>"History of Albanian People" Albanian Academy of Science.{{ISBN|99927-1-623-1}}</ref> predsjedavajući Skupštine starijih osoba, preteče današnjeg Parlamenta Albanije, te jedan od organizatora Kongresa [[Debar|Debra]].<ref name="Skendi379">{{ | '''Vehbi Dibra''' (rođen kao '''Vehbi Agolli'''; [[12. ožujka]] [[1867.]] - [[24. ožujka]] [[1937.]]), [[Albanija|albanski]] teolog i političar, prvi po redu [[veliki muftija Albanije|veliki muftija Muslimanske zajednice Albanije]]. Bio je jedan od delegata [[Proglašenje neovisnosti Albanije|Albanske deklaracije o neovisnosti]],<ref>"History of Albanian People" Albanian Academy of Science.{{ISBN|99927-1-623-1}}</ref> predsjedavajući Skupštine starijih osoba, preteče današnjeg Parlamenta Albanije, te jedan od organizatora Kongresa [[Debar|Debra]].<ref name="Skendi379">{{Citiranje knjige|last=Skendi|first=Stavro|title=The Albanian national awakening|year=1967|location=Princeton|publisher=Princeton University Press|url=https://books.google.com.au/books?hl=en&lr=&id=8QPWCgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR15&dq=The+Albanian+National+Awakening&ots=zGjQbVyql8&sig=xsmbL-yAAtc-ny3v0E4vN87JOBY&redir_esc=y#v=snippet&q=Vehbi%20&f=false|isbn=9781400847761|pages=379.|ref=harv}}</ref> | ||
== Životopis == | == Životopis == | ||
Vehbi Agolli je rođen u [[Debar|Debru]] 12. ožujka 1867. godine od oca Ahmeda ef. Agollija, [[muftija|muftije]] Gornjeg Debra. Studirao je islamsku teologiju, pravo i [[filozofija|filozofiju]], a nakon toga je postavljen za debarskog muftiju. Godine 1909. izabran je za predsjedavajućeg Kongresa u Debru, skupštini koja je prethodila Albanskoj pobuni 1910. godine. U studenom 1912. bio je delegat Debra u Skupštini Vlorë, u kojoj je proglašena neovisnost Albanije, te osnovan Nacionalni kongres.<ref name="Schmidt-Neke1987"/> Zastupnici Nacionalnog kongresa izabrali su i osamnaest delegata skupštine za osnivanje albanskog Senata, od kojih je Vehbi Dibra bio prvi predsjedavajući.<ref name="Schmidt-Neke1987">{{ | Vehbi Agolli je rođen u [[Debar|Debru]] 12. ožujka 1867. godine od oca Ahmeda ef. Agollija, [[muftija|muftije]] Gornjeg Debra. Studirao je islamsku teologiju, pravo i [[filozofija|filozofiju]], a nakon toga je postavljen za debarskog muftiju. Godine 1909. izabran je za predsjedavajućeg Kongresa u Debru, skupštini koja je prethodila Albanskoj pobuni 1910. godine. U studenom 1912. bio je delegat Debra u Skupštini Vlorë, u kojoj je proglašena neovisnost Albanije, te osnovan Nacionalni kongres.<ref name="Schmidt-Neke1987"/> Zastupnici Nacionalnog kongresa izabrali su i osamnaest delegata skupštine za osnivanje albanskog Senata, od kojih je Vehbi Dibra bio prvi predsjedavajući.<ref name="Schmidt-Neke1987">{{Citiranje knjige|last=Schmidt-Neke|first=Michael|title=Enstehung und Ausbau der Königsdiktatur in Albanien, 1912-1939|url=https://books.google.com/books?id=vpIFsca3lKYC&pg=PA321|accessdate=14 October 2012|year=1987|publisher=Oldenbourg Verlag|isbn=9783486543216|pages=320–1|language=German}}</ref><ref name="Nexhipi1996">{{Citiranje knjige|last=Nexhipi|first=Reshat|title=Shtypja dhe rezistenca shqiptare në Maqedoni nëpër shekuj: tema të nxjerra nga bibliografia dhe biografia personale|url=https://books.google.com/books?id=5HS5AAAAIAAJ&q=Vehbi+Agolli&dq=Vehbi+Agolli&source=bl&ots=nAKrBVL_Rm&sig=tA6Wp3w7ndsWnjiZ2xBE69BIZEw&hl=en&sa=X&ei=zqF6UMrCOaT54QTwwICADQ&ved=0CCYQ6AEwADgK|accessdate=14 October 2012|year=1996|page=415}}</ref> | ||
Kako bi povoljno utjecao na dio muslimanske zajednice koja je svoj stav temeljila na mišljenju uleme o proglašenju neovisnosti [[Albanija|Albanije]], donio je [[fetva|fetvu]], u kojoj je Deklaraciju o neovisnosti predstavio Božjim darom.<ref name="PettiferNazarko2007">{{ | Kako bi povoljno utjecao na dio muslimanske zajednice koja je svoj stav temeljila na mišljenju uleme o proglašenju neovisnosti [[Albanija|Albanije]], donio je [[fetva|fetvu]], u kojoj je Deklaraciju o neovisnosti predstavio Božjim darom.<ref name="PettiferNazarko2007">{{Citiranje knjige|last1=Pettifer|first1=James|last2=Nazarko|first2=Mentor|title=Strengthening Religious Tolerance for a Secure Civil Society in Albania and the Southern Balkans|url=https://books.google.com/books?id=wMhg8VwMs7QC&pg=PA57|accessdate=14 October 2012|date=2007-09-15|publisher=IOS Press|isbn=9781586037796|page=57}}</ref> Godine 1920. godine izabran je za glavnog muftiju, a 1923. i za [[Veliki muftija Albanije|velikog muftiju]] [[Muslimanska zajednica Albanije|Muslimanske zajednice Albanije]].<ref name="KressingKaser2002">{{Citiranje knjige|last1=Kressing|first1=Frank|last2=Kaser|first2=Karl|title=Albania--a country in transition: aspects of changing identities in a South-East European country|url=https://books.google.com/books?id=b3UtAQAAIAAJ&q=Vehbi+Dibra&dq=Vehbi+Dibra&source=bl&ots=CKUA5BjlSW&sig=lKMhn5ZmLEw0m4m0i0OSRX2PBuc&hl=en&sa=X&ei=_KF6ULDwMomL4gSK-ICIDA&ved=0CEIQ6AEwBg|accessdate=14 October 2012|year=2002|publisher=Nomos|isbn=9783789076701|page=47}}</ref> Za vrijeme njegovog mandata, vakufska imanja su dokumentirana i registrirana, uprava je centralizirana i vjerske službe su se normalizirale.<ref name="ZekajIslam2002">{{Citiranje knjige|last=Zekaj|first=Ramiz|title=The development of Islamic culture among Albanians during the 20th century|url=https://books.google.com/books?id=syQQAQAAIAAJ|accessdate=14 October 2012|year=2002|publisher=Albanian Institute of Islamic Thought and Civilisation}}</ref> Dibra je također započeo objavljivanje tjednog časopisa ''Zani i Naltë'' i uveo uporabu [[Albanski jezik|albanskog jezika]] u vjerskim obredima.<ref>{{cite news|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:tak1C_fwjVYJ:www.rrugaearberit.com/arkiva/2012/shtator2012.pdf+%22Vehbi+Dibra%22+filetype:pdf&hl=en&gl=gr&pid=bl&srcid=ADGEESg-RFriGl5PpTkCKJUyJlTGA599wU8aJCE2eHaMUjGS1JbdrGIsX6f4RnI48KFAmU9jKUESLMsJcxEv9OkN1rxeOVF9I-krFjabxYkSTf8Y4FEXxBCBx393VYdnMDWT89Jz-7Dh&sig=AHIEtbSUKUo70O4Qb-9IbMbuFGvRv6sKjg|title=Haxhi Vehbi Dibra dhe vizioni i tij për Shqipërinë|last=Çaushi|first=Ahmet|newspaper=Rruga e Arbërit|accessdate=14 October 2012|language=Albanian}}</ref> | ||
== Izvori == | == Izvori == | ||
Posljednja izmjena od 2. siječanj 2022. u 22:34
| Vehbi Dibra | |
|---|---|
| |
| 1. veliki muftija Muslimanske zajednice Albanije | |
| trajanje službe 1923. – 1929. | |
| Nasljednik | Behxhet Shapati |
| Rođenje | 12. ožujka 1867. |
| Smrt | 24. ožujka 1937. |
| Zanimanje | teolog, političar |
Vehbi Dibra (rođen kao Vehbi Agolli; 12. ožujka 1867. - 24. ožujka 1937.), albanski teolog i političar, prvi po redu veliki muftija Muslimanske zajednice Albanije. Bio je jedan od delegata Albanske deklaracije o neovisnosti,[1] predsjedavajući Skupštine starijih osoba, preteče današnjeg Parlamenta Albanije, te jedan od organizatora Kongresa Debra.[2]
Životopis
Vehbi Agolli je rođen u Debru 12. ožujka 1867. godine od oca Ahmeda ef. Agollija, muftije Gornjeg Debra. Studirao je islamsku teologiju, pravo i filozofiju, a nakon toga je postavljen za debarskog muftiju. Godine 1909. izabran je za predsjedavajućeg Kongresa u Debru, skupštini koja je prethodila Albanskoj pobuni 1910. godine. U studenom 1912. bio je delegat Debra u Skupštini Vlorë, u kojoj je proglašena neovisnost Albanije, te osnovan Nacionalni kongres.[3] Zastupnici Nacionalnog kongresa izabrali su i osamnaest delegata skupštine za osnivanje albanskog Senata, od kojih je Vehbi Dibra bio prvi predsjedavajući.[3][4]
Kako bi povoljno utjecao na dio muslimanske zajednice koja je svoj stav temeljila na mišljenju uleme o proglašenju neovisnosti Albanije, donio je fetvu, u kojoj je Deklaraciju o neovisnosti predstavio Božjim darom.[5] Godine 1920. godine izabran je za glavnog muftiju, a 1923. i za velikog muftiju Muslimanske zajednice Albanije.[6] Za vrijeme njegovog mandata, vakufska imanja su dokumentirana i registrirana, uprava je centralizirana i vjerske službe su se normalizirale.[7] Dibra je također započeo objavljivanje tjednog časopisa Zani i Naltë i uveo uporabu albanskog jezika u vjerskim obredima.[8]
Izvori
- ↑ "History of Albanian People" Albanian Academy of Science.ISBN 99927-1-623-1
- ↑ Skendi, Stavro (1967). The Albanian national awakening. Princeton: Princeton University Press. str. 379.. ISBN 9781400847761. https://books.google.com.au/books?hl=en&lr=&id=8QPWCgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR15&dq=The+Albanian+National+Awakening&ots=zGjQbVyql8&sig=xsmbL-yAAtc-ny3v0E4vN87JOBY&redir_esc=y#v=snippet&q=Vehbi%20&f=false
- ↑ 3,0 3,1 Schmidt-Neke, Michael (1987) (njem.). Enstehung und Ausbau der Königsdiktatur in Albanien, 1912-1939. Oldenbourg Verlag. str. 320–1. ISBN 9783486543216. https://books.google.com/books?id=vpIFsca3lKYC&pg=PA321 Pristupljeno 14. listopad 2012.
- ↑ Nexhipi, Reshat (1996). Shtypja dhe rezistenca shqiptare në Maqedoni nëpër shekuj: tema të nxjerra nga bibliografia dhe biografia personale. str. 415. https://books.google.com/books?id=5HS5AAAAIAAJ&q=Vehbi+Agolli&dq=Vehbi+Agolli&source=bl&ots=nAKrBVL_Rm&sig=tA6Wp3w7ndsWnjiZ2xBE69BIZEw&hl=en&sa=X&ei=zqF6UMrCOaT54QTwwICADQ&ved=0CCYQ6AEwADgK Pristupljeno 14. listopad 2012.
- ↑ Pettifer, James; Nazarko, Mentor (15. rujan 2007.). Strengthening Religious Tolerance for a Secure Civil Society in Albania and the Southern Balkans. IOS Press. str. 57. ISBN 9781586037796. https://books.google.com/books?id=wMhg8VwMs7QC&pg=PA57 Pristupljeno 14. listopad 2012.
- ↑ Kressing, Frank; Kaser, Karl (2002). Albania--a country in transition: aspects of changing identities in a South-East European country. Nomos. str. 47. ISBN 9783789076701. https://books.google.com/books?id=b3UtAQAAIAAJ&q=Vehbi+Dibra&dq=Vehbi+Dibra&source=bl&ots=CKUA5BjlSW&sig=lKMhn5ZmLEw0m4m0i0OSRX2PBuc&hl=en&sa=X&ei=_KF6ULDwMomL4gSK-ICIDA&ved=0CEIQ6AEwBg Pristupljeno 14. listopad 2012.
- ↑ Zekaj, Ramiz (2002). The development of Islamic culture among Albanians during the 20th century. Albanian Institute of Islamic Thought and Civilisation. https://books.google.com/books?id=syQQAQAAIAAJ Pristupljeno 14. listopad 2012.
- ↑ Çaushi, Ahmet. "Haxhi Vehbi Dibra dhe vizioni i tij për Shqipërinë" (Albanian). Rruga e Arbërit. https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:tak1C_fwjVYJ:www.rrugaearberit.com/arkiva/2012/shtator2012.pdf+%22Vehbi+Dibra%22+filetype:pdf&hl=en&gl=gr&pid=bl&srcid=ADGEESg-RFriGl5PpTkCKJUyJlTGA599wU8aJCE2eHaMUjGS1JbdrGIsX6f4RnI48KFAmU9jKUESLMsJcxEv9OkN1rxeOVF9I-krFjabxYkSTf8Y4FEXxBCBx393VYdnMDWT89Jz-7Dh&sig=AHIEtbSUKUo70O4Qb-9IbMbuFGvRv6sKjg Pristupljeno 14. listopad 2012.
Vanjske poveznice
| Prethodi: | Veliki muftija Muslimanske zajednice Albanije 1923. – 1929. |
Slijedi: |
| ' | Behxhet Shapati |
| |||||||
