Međunarodni Solvay institut za fiziku i kemiju, sa sjedištem u Bruxellesu, osnovan je 1912. od strane belgijskog industrijalca Ernesta Solvaya, nakon povijesnog sastanka tzv. Solvayevog vijeća, koje je bilo prva svjetska konferencija posvećena fizici. Institut danas organizira sastanke, seminare, radionice i kolokvije.
Nakon prvobitnog uspjeha 1911., odlučeno je da se Solvayeva konferencija održava svake tri godine, te da bude posvećena otvorenim problemima u područjima fizike i kemije. Na ovim konferencijama sudjeluju najeminentniji fizičari i kemičari svijeta. Posljednja održana Solvayeva konferencija, 26. po redu iz fizike, bila je u Bruxellesu od 9. do 11. listopada 2014., na temu Astrofizika i kozmologija.[1]
Prva konferencija
Predsjedatelj prve Solvayeve konferencije održane u jesen 1911. bio je Hendrik Lorentz. Tema konferencije bila je Radijacija i kvant. O problemima se raspravljalo iz dva različita kuta: s pretpostavkama klasične fizike te kvantne teorije. Najmlađi sudionik konferencije bio je Albert Einstein. Bili su tu još mnogi ugledni znanstvenici poput Marie Curie, Henri Poincaré i Max Plancka.
Peta konferencija
Možda najpoznatija konferencija, peta po redu, održana je u listopadu 1927. godine, a diskutiralo se o elektronima i fotonima. Najprominentniji fizičari su diskutirali o, tada novoj, kvantnoj teoriji. Glavne ličnosti oko kojih se sve vrtilo bili su Einstein i Niels Bohr. U polemikama koje su se vodile, Einstein je uzviknuo, nezadovoljan Heisenbergovim principom neodređenosti: Bog se ne igra kockicama, na što mu je Bohr odgovorio: Ne govori Bogu šta da radi. Od 29 sudionika konferencije, sedamnaest ih je dobilo, ili će kasnije dobiti, Nobelovu nagradu, uključujući i Marie Curie, koja je jedina od njih dobila dvije Nobelove nagrade u dva različita znanstvena područja.
Solvayeve konferencije fizike
| No | Godina | Naslov | Prijevod | Voditelj |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1911 | La théorie du rayonnement et les quanta | Teorija radijacije i kvanta | Hendrik Antoon Lorentz (Leiden) |
| 2 | 1913 | La structure de la matière | Struktura materije | |
| 3 | 1921 | Atomes et électrons | Atomi i elektroni | |
| 4 | 1924 | Conductibilité électrique des métaux et problèmes connexes | Električna vodljivost metala i vezani problemi | |
| 5 | 1927 | Electrons et photons | Elektroni i fotoni | |
| 6 | 1930 | Le magnétisme | Magnetizam | Paul Langevin (Paris) |
| 7 | 1933 | Structure et propriétés des noyaux atomiques | Struktura & svojstva atomske jezgre | |
| 8 | 1948 | Les particules élémentaires | Elementarne čestice | William Lawrence Bragg (Cambridge) |
| 9 | 1951 | L'état solide | Čvrsto stanje | |
| 10 | 1954 | Les électrons dans les métaux | Elektroni u metalima | |
| 11 | 1958 | La structure et l'évolution de l'univers | Struktura i evolucija svemira | |
| 12 | 1961 | La théorie quantique des champs | Kvantna teorija polja | |
| 13 | 1964 | The Structure and Evolution of Galaxies | Struktura i evolucija galaksija | J. Robert Oppenheimer (Princeton) |
| 14 | 1967 | Fundamental Problems in Elementary Particle Physics | Fundamentalni problemi u teoriji elementarnih čestica | Christian Møller (Copenhagen) |
| 15 | 1970 | Symmetry Properties of Nuclei | Svojstva simetrije jezgre | Edoardo Amaldi (Rome) |
| 16 | 1973 | Astrophysics and Gravitation | Astrofizika i gravitacija | |
| 17 | 1978 | Order and Fluctuations in Equilibrium and Nonequilibrium Statistical Mechanics | Red i fluktuacije u ravnotežnoj i neravnotežnoj statističkoj mehanici | Léon van Hove (CERN) |
| 18 | 1984 | Higher Energy Physics | Fizika viših energija | |
| 19 | 1987 | Surface Science | Fizika površina | F. W. de Wette (Austin) |
| 20 | 1991 | Quantum Optics | Kvantna optika | Paul Mandel (Brussels) |
| 21 | 1998 | Dynamical Systems and Irreversibility | Dinamički sustavi i ireverzibilnost | Ioannis Antoniou (Brussels) |
| 22 | 2001 | The Physics of Communication | Fizika komunikacije | |
| 23 | 2005 | The Quantum Structure of Space and Time | Kvantna struktura prostora i vremena | David Gross (Santa Barbara) |
| 24 | 2008 | Quantum Theory of Condensed Matter | Kvantna teorija kondenzirane materije | Bertrand Halperin (Harvard) |
| 25 | 2011 | The theory of the quantum world | Teorija kvantnoga svijeta | David Gross |
| 26 | 2014 | Astrophysics and Cosmology | Astrofizika i kozmologija | Roger Blandford (Stanford) |
Solvayeve konferencije kemije
| No | Godina | Naslov | Prijevod | Voditelj |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1922 | Cinq Questions d'Actualité | Pet aktualnih pitanja | William Jackson Pope (Cambridge) |
| 2 | 1925 | Structure et Activité Chimique | Struktura i kemijski aktivitet | |
| 3 | 1928 | Questions d'Actualité | Aktualna pitanja | |
| 4 | 1931 | Constitution et Configuration des Molécules Organiques | Konstitucija i konfiguracija organskih molekula | |
| 5 | 1934 | L'Oxygène, ses réactions chimiques et biologiques | Kisik i njegove kemijske i biološke reakcije | |
| 6 | 1937 | Les vitamines et les Hormones | Vitamini i hormoni | Frédéric Swarts (Ghent) |
| 7 | 1947 | Les Isotopes | Izotopi | Paul Karrer (Zurich) |
| 8 | 1950 | Le Mécanisme de l'Oxydation | Mehanizam oksidacije | |
| 9 | 1953 | Les Protéines | Proteini | |
| 10 | 1956 | Quelques Problèmes de Chimie Minérale | Neki problemi anorganske kemije | |
| 11 | 1959 | Les Nucléoprotéines | Nukleoproteini | Alfred Rene Ubbelohde (London) |
| 12 | 1962 | Transfert d'Energie dans les Gaz | Prijenos energije u plinovima | |
| 13 | 1965 | Reactivity of the Photoexcited Organic Molecule | Reaktivnost fotopobuđenih organskih molekula | |
| 14 | 1969 | Phase Transition | Fazni prijelazi | |
| 15 | 1970 | Electrostatic Interactions and Structure of Water | Elektrostatske interakcije i struktura vode | |
| 16 | 1976 | Molecular Movements and Chemical Reactivity as conditioned by Membranes, Enzymes and other Molecules | Molekularna dinamika i kemijska reaktivnost uvjetovana membranama, enzimima i drugim molekulama | |
| 17 | 1980 | Aspects of Chemical Evolution | Aspekti kemijske evolucije | |
| 18 | 1983 | Design and Synthesis of Organic Molecules Based on Molecular Recognition | Dizajn i sinteza organskih molekula bazirana na molekularnom prepoznavanju | Ephraim Katchalski (Rehovot) & Vladimir Prelog (Zurich) |
| 19 | 1987 | Surface Science | Znanost o površinama | F. W. de Wette (Austin) |
| 20 | 1995 | Chemical Reactions and their Control on the Femtosecond Time Scale | Kemijske reakcije i njihova kontrola na skali femtosekunde | Pierre Gaspard (Brussels) |
| 21 | 2007 | From Noncovalent Assemblies to Molecular Machines | Iz nekovalentnih sklopova do molekularnih mašina | Jean-Pierre Sauvage (Strasbourg) |
| 22 | 2010 | Quantum Effects in Chemistry and Biology | Kvantni efekti u kemiji i biologiji | Graham Fleming (Berkeley) |
| 23 | 2013 | New Chemistry and New Opportunities from the Expanding Protein Universe | Nova kemija i nove mogućnosti iz proširenja proteinskoga svemira | Kurt Wüthrich (ETH Zurich) |