Antimonovo bjelilo

Antimonovo bjelilo Sb2O3
IUPAC nomenklatura	Antimonov(III) oksid
Ostala imena	Antimonovo bjelilo
Identifikacijski brojevi
Osnovna svojstva
Molarna masa	291,518 g·mol−1
Izgled	Bijela krutina
Gustoća	5,2 g·cm−3 α-oblik 5,67 g·cm−3 β-oblik
Talište	656 °C
Vrelište	1 425 °C
Topljivost u vodi	370 ± 37 µg/L (između 20,8°C i 22,9°C)
Struktura
Oblik molekule	Kubični kristalni sustav (α) < 570 °C Ortorompski kristalni sustav (β) > 570 °C
Sigurnosne upute
Znakovi opasnosti Upozorenje NFPA 704 0 2 0
SI-sustav mjernih jedinica korišten je gdje god je to moguće. Ukoliko nije drugačije naznačeno, upisane vrijednosti izmjerene su pri standardnim uvjetima.

Antimonovo bjelilo ili antimonov(III) oksid, Sb₂O₃, pojavljuje se kao mineral valentinit (antimonov cvijet) i senarmontit, služi u proizvodnji emajla, bijelog stakla, kao bijeli pigment i u galvanotehnici.

Dobivanje

Mineral valentinit iz Djebel Nador, provincija Konstantin, Alžir.

Antimon(III) oksid Sb₄O₆ može se dobiti prženjem rude antimona uz ograničen pristup zraka ili djelovanjem pregrijane pare na rudu. Međutim, antimon(III) oksid u obliku finog praha, koji može služiti kao pigment (antimonovo bjelilo), proizvodi se oksidacijom rastaljenog metalnog antimona na zraku ili kisiku. Tako dobiveni tehnički proizvod sadrži obično oko 99% antimon(III) oksida uz primjese drugih antimonovih oksida, te oksida željeza, olova, arsena i tako dalje. To je bijeli kristalni prah gustoće od 5 200 do 5 800 kg/m³, koji grijanjem požuti, a hlađenjem opet poprima bijelu boju. Kiseline i alkalije otapaju ga uz stvaranje soli.

Primjena

Antimon(III) oksid upotrebljava se u manjem obujmu kao bijeli pigment, većinom u smjesi s titanijevim dioksidom kojemu poboljšava svojstva. Služi i u industriji stakla, keramike i emajla. Međutim, najvažnije je svojstvo antimon(III) oksida da u prisutnosti klora guši plamen i spriječava gorenje. To se svojstvo ispoljuje prilikom izgaranja materijala koji sadrže klorne spojeve i kojima je antimon(III) oksid primiješan ili je na njih nanesen. Zbog toga se on primjenjuje u pripravi sredstava otpornih prema vatri koja služe za ličenje drva i metala. Kao veziva u tim sredstvima služe sintetske smole koje sadrže klor (klorkaučuk, klorirani alkidi, PVC). Osim toga, antimon(III) oksid dodaje se i drugim materijalima (gumi, plastičnim masama, tekstilu) pri izradi proizvoda otpornih prema vatri, što je posebno izraženo u vojnoj industriji (na primjer za negorive cerade i slično).

Sb4O6	senarmontit	valentinit