Teatar apsurda je zajednički naziv za pokret unutar kazališta i djelimice unutar književnosti, koji se prvenstveno odigrava nakon Drugog svjetskog rata. Nerijetko je korišten stilski izražaj šoka u teatra apsurda da bi se naglasio absurd življenja, što se često svodilo na izjednačavanje s besmislom. Većina kazališnih djela je napisana na francuskom a većina absurdista je djelovala u Parizu – iako nisu bili Francuzi. Glavnim predstavnicima teatra apsurda smatraju se Fernando Arrabal, Samuel Beckett, Jean Genet i Eugène Ionesco.
Među poznatijim kazališnim komadima vrijedno je spomenuti Beckettov U očekivanju Godota – u kojem se ništa ne dešava – kao i Nosorog i Ćelava pjevačica, oba Ionescova.
Etimologija
Kada je francuski Albert Camus je u svom eseju "Mit o Sizifu" 1942. godine objasnio ljudsko postojanje kao beznačajno ili apsurdno, te ideje su dramopisci uzeli kao temelj za pisanje svojih djela koja su postala popluarna tokom 1950-tih i 1960-tih i koje je kritičar Martin Esslin prvo opisao u eseju iz 1960. godine "The theatre of the Absurd" hrv. kazalište apsurda i s time stvorio skupno ime koje je označavao taj žanr kazaličta. Nedugo poslje objavljivanja svog eseja, Esslin je izdao istoimenu knjigu 1962. u kojem je pomnije opisao stil prestave i teme s kojima "teatar apsruda" bave i time popularizirao taj izraz u javnost.[1]
Inače, teatar apsruda ili kazalište besmisla pokriva širku lepezu predstava koje mogu bit komedije, parodije, tragikomedije, strave, nadrealistične, pseudo realistične, ili neke neodređene kategorije. Glavne karakteristike predstava:
- likovi
- uhvaćeni u beznadežnim situacijama
- upravljane sa strane neke nevidljive sile
- nemaju kontrolu nad svojom situacijom
- marionete
- radnja
- kaotično i bez nekog logičkog sljeda
- pune parodija
- beskonačno ponavljanje istih situacija
- dialog
- puni klišea
- ponavljanja
- besmislenih riječi
- nelogizmi
- pun onomatopea
- besmislene rečenice
Teorija apsurda