Pandantiv: razlika između inačica
m Bot: Automatska zamjena teksta (-{{Commonscat(.*?)}} +) |
m file->datoteka |
||
| Redak 1: | Redak 1: | ||
<!--'''Pandantiv'''-->[[ | <!--'''Pandantiv'''-->[[Datoteka:Pendentivo.svg|mini|200px|<center>Kupola na pandantivima. Pojedinačni pandantiv je označen crveno.<center>]] | ||
[[Image:Schema.pendentif.medieval.png|mini|200px|[[Eugène Viollet-le-Duc]]: Shematski prikaz oblikovanja pandantiva, 1856.]] | [[Image:Schema.pendentif.medieval.png|mini|200px|[[Eugène Viollet-le-Duc]]: Shematski prikaz oblikovanja pandantiva, 1856.]] | ||
[[ | [[Datoteka:Interior of Sergius and Bacchus Church-2.JPG|mini|200px|Maleni pandantivi – nosači kupole crkve sv. Sergija i Bakha, Carigrad, oko 536. god.]] | ||
[[ | [[Datoteka:Hagia Sophia - coupole.jpg|mini|200px|Monumentalni pandantivi – nosači kupole Aja Sofije, oko 537. god.]] | ||
[[ | [[Datoteka:Pendentif.eglise.Nantua.png|mini|200px|Eugène Viollet-le-Duc: Pandantiv između dva gotička luka]] | ||
'''Pandantiv''' (od franc. pendantif, privjesak) je naziv za sferni trokut koji ima funkciju prijelaznoga članka za formiranje [[kupola|kupole]] nad kvadratičnim ili poligonalnim [[tlocrt]]om.<ref>Gvozdanović 1964; Damjanov/Radulić 1967</ref> Smatra se savršenim rješenjem toga prijelaza, kako u konstruktivnom, tako i u estetskom smislu.<ref>Gvozdanović 1964; Müller/Vogel 1999, 49</ref> | '''Pandantiv''' (od franc. pendantif, privjesak) je naziv za sferni trokut koji ima funkciju prijelaznoga članka za formiranje [[kupola|kupole]] nad kvadratičnim ili poligonalnim [[tlocrt]]om.<ref>Gvozdanović 1964; Damjanov/Radulić 1967</ref> Smatra se savršenim rješenjem toga prijelaza, kako u konstruktivnom, tako i u estetskom smislu.<ref>Gvozdanović 1964; Müller/Vogel 1999, 49</ref> | ||
| Redak 25: | Redak 25: | ||
==Pandantivi Aja Sofije== | ==Pandantivi Aja Sofije== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
Datoteka:Hagia Sophia Archangel with face.jpg | |||
Datoteka:Haga Sofia RB3.jpg | |||
Datoteka:Istanbul 036 (6498284165).jpg | |||
Datoteka:HagiaSophia Dome (pixinn.net).jpg | |||
</gallery> | </gallery> | ||
Posljednja izmjena od 1. svibanj 2022. u 06:11
Pandantiv (od franc. pendantif, privjesak) je naziv za sferni trokut koji ima funkciju prijelaznoga članka za formiranje kupole nad kvadratičnim ili poligonalnim tlocrtom.[1] Smatra se savršenim rješenjem toga prijelaza, kako u konstruktivnom, tako i u estetskom smislu.[2]
Oblika je trokutnog segmenta kugle, čiji promjer odgovara dijagonali kvadrata na čije se uglove upiru vrhovi pandantiva. Na presjeku te zamišljene kugle 4 pandantiva se, često dodirujući se, spajaju u krug koji čini osnovu kupole.[3]
Klasična rimska arhitektura nije poznavala konstrukciju kupole na pandantivima. Pandantivi su, po svoj prilici, otkriveni i prvi puta primijenjeni na tlu Armenije između 4. i 6. st.
Najstariji sačuvani primjeri pandantiva nalaze se istočnorimskoj tj. bizantskoj arhitekturi grada Gerese (Jordan) i na Aja Sofiji, podignutoj između 532. i 537. godine[4] prema projektima Antemija iz Trala i Izidora iz Mileta, te još nešto ranije na djelu istih arhitekata – crkvi sv. Sergija i Bakha[5], podignutoj između 527. i 536. godine, kao svojevrsna maketa za veličanstvenu Aja Sofiju.
Bilješke[uredi]
Literatura[uredi]
- Damjanov/Radulić 1967 - Damjanov, Jadranka; Radulić, Ksenija: Pandantiv, Umjetnost (Likovne umjetnosti), 3. izdanje, Zagreb, 1967., str. 185
- Gvozdanović 1964 – Srebrenka Gvozdanović: Pandantiv, Enciklopedija likovnih umjetnosti, sv. 3, Zagreb, 1964., str. 626
- Müller/Vogel 1999 - Werner Müller; Gunther Vogel: Atlas arhitekture 1, preveo Milan Pelc, Zagreb, 1999., str. 49, 63
.jpg)
.jpg)