Vidi kôd stranice Republika Kina (1912. – 1949.)

<!--'''Republika Kina (1912. – 1949.)'''-->{{Infookvir bivše zemlje svijeta
|ime                 = Republika Kina
|hr_ime              = 
|izvorno_ime         = 中華民國 <br/> ''Chunghwa Minkuo''<br/> ''Zhōnghuá Mínguó''
|genitiv             = 
|kontinent           = [[Azija]]
|regija              = [[Daleki istok]]
|status              = 
|status_tekst        = 
|država              = 
|carstvo             = 
|period              = 
|era                 = 
|godina_start        = [[1912.]]
|događaj_start       = 
|datum_start         = 
|godina_kraj         = [[1949.]]
|događaj_kraj        = 
|datum_kraj          = 
|godina_egzil_start  = 
|godina_egzil_kraj   = 
|zastava             = Flag_of_China_(1912–1928).svg
|zastava_i           = Savez pet naroda
|zastava_tip         = Zastava (1912. – 1928.)
|zastava2            = Flag_of_the_Republic_of_China.svg
|zastava2_opis       = [[Zastava Republike Kine|Zastava (1928. – 1949.)]]
|grb                 = Twelve_Symbols_national_emblem_of_China.svg
|grb_i               = Državni grb dvanaest simbola
|grb_tip             = Grb (1913. – 1928.)
|grb2                = National_Emblem_of_the_Republic_of_China.svg
|grb2_opis           = [[Grb Republike Kine|Grb (1928. – 1949.)]]
|geslo               = 
|himna               = 
|mapa                = Republic_of_China_(orthographic_projection,_historical).svg
|mapa_veličina       = 250 px
|mapa_opis           = {{legend2|#007F00|Teritorij pod Republikom Kinom}} <br> {{legend2|#49c746|Teritorij nad kojim je Republika Kina polagala pravo}}
|glavni_grad         = [[Peking]] <br> ([[1912.]] – [[1928.]]) <br> [[Nanking]]  <br> ([[1927.]] – [[1949.]]) <br> [[Chungking]]{{fusg|1}} <br> [[1937.]] – [[1946.]])
|glavni_grad_egzil   = 
|jezik               = [[Standardni mandarinski jezik|standardni mandarinski]] <br> [[Centralnotibetanski jezik|standardni tibetanski]], [[Ujgurski jezik|ujgurski]], [[Mandžurski jezik|mandžurski]], [[Mongolski jezik|mongolski]] i drugi.
|vjera               = 
|titula_vođa         = [[Predsjednik]]
|titula_zamjenik     = [[Predsjednik vlade]]
|titula_predstavnik  = 
|vlada_tip           = Beiyanška vlada ([[1912.]] – [[1928.]]) <br> Nacionalistička Kina ([[1928.]] – [[1949.]])
|vođa1               = [[Sun Jat-sen]] (prvi)
|godina_vođa1        = [[1912.]]
|vođa2               = [[Li Zongren]] (zadnji na kineskom kopnu i zadnji koji je vršio funkciju)
|godina_vođa2        = [[1949.]] – [[1950.]]
|vođa3               = 
|godina_vođa3        = 
|vođa4               = 
|godina_vođa4        = 
|vođa5               = 
|godina_vođa5        = 
|vođa6               = 
|godina_vođa6        = 
|vođa7               = 
|godina_vođa7        = 
|vođa8               = 
|godina_vođa8        = 
|zamjenik1           = [[Tang Shaoyi]] (prvi)
|godina_zamjenik1    = [[1912.]]
|zamjenik2           = [[He Yingqin]] (zadnji na kineskom kopnu)
|godina_zamjenik2    = [[1949.]]
|zamjenik3           = 
|godina_zamjenik3    = 
|zamjenik4           = 
|godina_zamjenik4    = 
|zamjenik5           = 
|godina_zamjenik5    = 
|zamjenik6           = 
|godina_zamjenik6    = 
|zamjenik7           = 
|godina_zamjenik7    = 
|zamjenik8           = 
|godina_zamjenik8    = 
|predstavnik1        = 
|godina_predstavnik1 = 
|predstavnik2        = 
|godina_predstavnik2 = 
|predstavnik3        = 
|godina_predstavnik3 = 
|predstavnik4        = 
|godina_predstavnik4 = 
|predstavnik5        = 
|godina_predstavnik5 = 
|predstavnik6        = 
|godina_predstavnik6 = 
|predstavnik7        = 
|godina_predstavnik7 = 
|predstavnik8        = 
|godina_predstavnik8 = 
|legislatura         = 
|dom1                = 
|tip_dom1            = 
|dom2                = 
|tip_dom2            = 
|događaj_prije       = 
|datum_prije         = 
|godina_prije        = 
|događaj_poslije     = 
|datum_poslije       = 
|godina_poslije      = 
|događaj1            = 
|datum_događaj1      = 
|godina_događaj1     = 
|događaj2            = 
|datum_događaj2      = 
|godina_događaj2     = 
|događaj3            = 
|datum_događaj3      = 
|godina_događaj3     = 
|događaj4            = 
|datum_događaj4      = 
|godina_događaj4     = 
|stat_godina1        = [[1912.]]
|stat_godina2        = [[1920.]]
|stat_godina3        = [[1930.]]
|stat_godina4        = [[1946.]]
|stat_godina5        = [[1949.]]
|stat_površina1      = 11.077.380 
|stat_površina2      = 
|stat_površina3      = 
|stat_površina4      = 9.676.204 
|stat_površina5      = 
|ref_površina1       = 
|stat_pop1           = 432.375.000
|stat_pop2           = 72.000.000
|stat_pop3           = 489.000.000
|stat_pop4           = 535.418.000
|stat_pop5           = 541.670.000
|ref_pop1            = 
|p1                  = Dinastija Qing
|flag_p1             = Flag of China (1889–1912).svg
|slika_p1            = Flag of China (1889–1912).svg
|p2                  = 
|flag_p2             = 
|slika_p2            = 
|p3                  = 
|flag_p3             = 
|slika_p3            = 
|p4                  = 
|flag_p4             = 
|slika_p4            = 
|p5                  = 
|flag_p5             = 
|slika_p5            = 
|p6                  = 
|flag_p6             = 
|slika_p6            = 
|p7                  = 
|flag_p7             = 
|slika_p7            = 
|p8                  = 
|flag_p8             = 
|slika_p8            = 
|p9                  = 
|flag_p9             = 
|slika_p9            = 
|p10                 = 
|flag_p10            = 
|slika_p10           = 
|p11                 = 
|flag_p11            = 
|slika_p11           = 
|p12                 = 
|flag_p12            = 
|slika_p12           = 
|s1                  = Kina
|flag_s1             = Flag_of_the_People's_Republic_of_China.svg
|slika_s1            = Flag_of_the_People's_Republic_of_China.svg
|s2                  = Republika Kina
|flag_s2             = Flag of the Republic of China.svg
|slika_s2            = Flag of the Republic of China.svg
|s3                  = 
|flag_s3             = 
|slika_s3            = 
|s4                  = 
|flag_s4             = 
|slika_s4            = 
|s5                  = 
|flag_s5             = 
|slika_s5            = 
|s6                  = 
|flag_s6             = 
|slika_s6            = 
|s7                  = 
|flag_s7             = 
|slika_s7            = 
|s8                  = 
|flag_s8             = 
|slika_s8            = 
|s9                  = 
|flag_s9             = 
|slika_s9            = 
|s10                 = 
|flag_s10            = 
|slika_s10           = 
|s11                 = 
|flag_s11            = 
|slika_s11           = 
|s12                 = 
|flag_s12            = 
|slika_s12           = 
|s13                 = 
|flag_s13            = 
|slika_s13           = 
|s14                 = 
|flag_s14            = 
|slika_s14           = 
|s15                 = 
|flag_s15            = 
|slika_s15           = 
|valuta              = 
|vremenska_zona      = 
|danas               = 
|fusnote             = 
}}
{{Povijest Kine}}
'''Republika Kina''' bivša je [[država]] u [[Istočna Azija|istočnoj Aziji]] koja je postojala od [[1912.]] do [[1949.]] godine. Obuhvaćala je današnje teritorije [[Kontinentalna Kina|Kontinentalne Kine]], [[Mongolija|Mongolije]] i [[Republika Kina|Tajvana]]. Republika Kina nastala je nakon zbacivanja posljednje kineske carske dinastije [[Dinastija Qing|Qing]], a kraju Republike Kine prethodio je [[Kineski građanski rat]], iz kojeg se poraženi [[Kuomintang]] povukao na [[Tajvan]] i osnovao današnju [[Republika Kina|Republiku Kinu]], dok je pobjednička [[Komunistička partija Kine]] osnovala [[Kina|Narodnu Republiku Kinu]] na [[Kontinentalna Kina|kontinentalnom dijelu Kine]].

Prvi predsjednik Republike Kine bio je [[Sun Jat-sen]]. Njegova stranka, na čijem je čelu bio [[Song Jiaoren]], pobijedila je na parlamentarnim izborima u prosincu 1912. godine. Međutim, vojska na čijem se čelu nalazio predsjednik [[Yuan Shikai]], zadržala je kontrolu nad [[Beiyanška vlada|Nacionalnom vladom]] u [[Peking]]u. Kina je nakon Yuanove smrti [[1916.]] godine potpala pod kontrolu regionalnih [[gospodar rata|gospodara rata]], a najjače frakcije vodile su česte ratove kako bi preuzele vlast nad Pekingom.

U [[1925.]] godini Kuomintang je započeo uspostavljanje nove vlade u južnom gradu [[Guangzhou]]. Ekonomija na sjeveru, preopterećena velikim troškovima koje su zahtijevali stalni sukobi gospodara rata, doživjela je krah u razdoblju od [[1927.]] do [[1928.]] godine. General [[Čang Kaj-šek]] postaje vođa Kuomintanga, pokreće [[Sjeverna ekspedicija|Sjevernu ekspediciju]] protiv gospodara rata za ujedinjenje Kine te je pobijedio [[1928.]] godine, postavši vođa cijele Kine.

Bilo je pokušaja industrijalizacije i modernizacije, ali to su znatno usporavali stalni sukobi Nacionalne vlade u Nankingu, [[Komunistička partija Kine|Komunističke partije Kine]], preostalih gospodara rata, i [[Japansko Carstvo|Japanskog Carstva]]. Tijekom [[Drugi kinesko-japanski rat|Drugog kinesko-japanskog rata]], Japan je počeo okupaciju dijelova Kine koja je trajala od [[1937.]] do [[1945.]] godine. Nakon [[Kapitulacija Japana|bezuvjetne kapitulacije Japana 1945. godine]], [[saveznici]] su konačno ostvarili pobjedu, ali [[hladni rat]] između [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenih Američkih Država]] i [[Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika|Sovjetskog Saveza]] dovodi do novih sukoba Kuomintanga i Komunističke partije Kine. Godine [[1947.]] donesen je [[Ustav Republike Kine]] koji je zamijenio [[organski zakon]] iz [[1928.]] godine kao osnovni državni zakon. Komunistička partija Kine osnovala je [[Narodna Republika Kina|Narodnu Republiku Kinu]] [[1949.]] godine, a poraženi Kuomintang se potom preselio na [[Republika Kina|otok Tajvan]].

== Povijest ==
{{glavni|Povijest Kine}}
Republika je službeno osnovana 1. siječnja 1912. godine, nakon završetka revolucije koja je počela 10. listopada 1911. godine, zbacivanjem [[Dinastija Qing|dinastije Qing]] čime su završila dva tisućljeća [[Dinastije u kineskoj_povijesti|dinastijske]] vladavine u Kini. Centralna vlast je jačala i slabila u zavisnosti od razdoblja gospodara rata ([[1915.]] – [[1928.]]), [[Drugi kinesko-japanski rat|japanske invazije]] ([[1937.]] – [[1945.]]), i [[Kineski građanski rat|građanskog rata]] ([[1927.]] – [[1949.]]). Centralna vlast najjača je bila za vrijeme Nankinškog desetljeća ([[1927.]] – [[1937.]]), kada je većina Kine bila pod kontrolom [[Kuomintang]]a koji je provodio [[autoritarnost]] u [[Jednostranačka država|jednostranačkoj državi]].<ref>{{harvnb|Roy|2003|pages=55, 56.}}</ref> Nakon završetka [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]] 1945. godine, [[Japansko Carstvo]] predalo je kontrolu nad [[Tajvan]]om s okolnim otocima Saveznicima, a Tajvan je stavljen pod administrativnom kontrolom Republike Kine. Legitimnost ovog transfera je sporan, a i drugi aspekti osporavaju suverenitet Kine nad Tajvanom.

Nakon [[Kineska revolucija (1949).|Komunističkog preuzimanja]] kontinentalnog dijela Kine u [[Kineski građanski rat|građanskom ratu]] 1949. godine, a kasnije i [[Hainan]]a, te još nekoliko drugih otoka tijekom ranih [[1950-ih]] godina, pod kontrolom Kuomintanga ostali su samo: [[Tajvan]], [[Penghu]], [[Kinmen]], [[Matsu]] i još nekoliko manjih otoka. Kuomintang je nakon poraza 1949. godine preselio vladu na [[Tajvan]] i proglasio je [[Taipei]] privremenim glavnim gradom.<ref name="bbctimeline-retreat">{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/hi/english/static/in_depth/asia_pacific/2000/taiwan_elections2000/1949_1955.stm | title = Taiwan Timeline – Retreat to Taiwan | year = 2000| publisher = BBC News | accessdate = 21 June 2009}}</ref> [[Komunistička partija Kine]] preuzela je kontrolu nad kontinentalnim dijelom Kine<ref name="temporary-capital">{{Cite book | title = China: U.S. policy since 1945| publisher = Congressional Quarterly | year = 1980| quote = the city of Taipei became the temporary capital of the Republic of China|isbn=978-0-87187-188-6|pages=}}</ref><ref>{{Cite journal | url = http://www.taiwanbasic.com/edu/stanford-intro.htm| title = Introduction to Sovereignty: A Case Study of Taiwan | publisher = Stanford Program on International and Cross-Cultural Education | year = 2004| accessdate = 25 February 2010 | ref = harv | postscript = <!--None-->}}</ref> i osnovala je Narodnu Republiku Kinu s [[Peking]]om kao glavnim gradom.

== Bilješke ==
* {{fusd|1}} [[Chungking]] je bio privremeni glavni grad tijekom [[Drugi kinesko-japanski rat|Drugog kinesko-japanskog rata]]. 

== Izvori ==
{{izvori}}

== Literatura ==
* Roy, Denny (2004). [https://archive.org/details/taiwan00denn ''Taiwan: A Political History'']. Ithaca, New York: Cornell University Press. pp. [https://archive.org/details/taiwan00denn/page/55/mode/2up 55], 56. ISBN 0-8014-8805-2.

== Vanjske poveznice ==
{{Wikivoyage|Chinese Revolutionary Destinations}}
{{Commonscat|Republic of China (1912–1949)}}

[[Kategorija:Povijest Kine]]
[[Kategorija:Bivše države u kineskoj povijesti]]
[[Kategorija:Drugi kinesko-japanski rat]]